Время читать и говорить по-карельски

Karpuška Jurjev da hänen poiga Petruška, kumbazet oldih lähtennüöt Korelašta vuodena 1636. Kniiga, kumbazešša oldih kirjutettu endizemmät pagolazet, palo üheššä kirikönke. Žentän niit on jügie löüdiä tieduo enžimmäzih pagolazih näh. Tulduoh paikalla karielazet ruvettih srojimah kodiloida i kirikkölöidä. Vuodena 1729 šolašša oli kakši puuhista kirikküö. Vuodena 1830 srojittih šuuren kivihizen Bogojavlennan kirikön, kumbane šäilü nügüzeh aigah šuat. Kirikkö oli bohatta, šoma, aijotettu raudahizella aijalla šuurinke verejinke. Kirikön Seinillä šiämeštä i pihalda päin oldih resuidu kuvat Jumalan eländäh näh. Karielazet lujašti vieruidih, rigeneh käüdih kirikköh Jumalua kumardelemah. Vihtori Alava, Suomen matkustaja, vuodena 1895 kežällä oli Tolmačušša i kirjutti, što plihänäpiänä karielazet aivokkazin jo männäh kirikköh. Pruazniekkapiänä tullah kirikköh kaikelda ümbäriikšeldä i kaiken iiön šeizotah kiriköššä polvuzin ruguoliečemašša Jumalalla. Bogojavlennan kirikkö oli salvattu Stalinan aigah, rubei rikkuočemah. Vuodena 1999 rahvaš ruvettih kohendamah omua kirikküö. Tolmačun kirikkö tuaš rubei ruadamah. Vuodena 1840 Tverin guberniissa oli avattu 8 školua. Tolmačušša vuodena 1887 skolanopaštaja Anastasija Tolmačevskoj kirjutti enžimmäzen bukvarin karielan i veniälän kielellä, kummasta müöt karielazet lapšet opaššuttih moni vuotta. A. Tolmačevskoin tuattoh oli pappina, i poiga lieni diekkuna Tolmačušša. Oli Tolmačušša pappina Grigorij Vvedenskoin poiga. Grigorij Vvedenskoj — pappi Kozlovalda — vuodena 1820 kiāndi karielan kielellä Jevangelin Matfeista. Tästä Vvedenskoin rovušta oli Jevdokija Mihailovna, kumbane 39 vuotta ruado Tolmačun školašša. Konža vuodena 1899 šielā oli avattu bibl'otekka, hiän rubei ruadamah vielä biblotekarina i oli enžimmāne Tolmačun biblotekari. 69